Seçme ve seçilme hakkı, vatandaşlık görevlerinden birisidir. Seçimlere katılmak, seçmek, aday olmak demokrasinin en önemli özelliğidir. 18 yaşını dolduran her Türk vatandaşı, seçme ve halk oylamasına katılma hakkına sahiptir. Ancak silah altındaki er ve erbaşlar, askeri öğrenciler, ceza evlerinde tutuklu bulunanlar ve hükümlüler oy kullanamazlar. Milletvekilliği, muhtar, belediye başkanlığı seçimlerine 18 Yaşını dolduran her tüm Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı seçme hakkına başka bir değişle oy verme hakkında sahiptir. Seçimlere katılmakta bireylerin hakkıdır.

iyasal hakların başında seçme ve seçilme hakkı gelir. Temsili demokrasilerde, halkın adına karar almak, seçimle iş başına gelen yöneticilere bırakılır. Bu yöneticileri kimin seçeceği sorunu, demokrasinin temel sorunlarından biridir. Başlarda, oy hakkı vatandaşların küçük bir kesimi tarafından kullanılmaktaydı. Çalışan kesimlerin ve kadınların oy hakkını elde etmeleri daha sonralara rastlar. Bu nedenle, genel ve eşit oy hakkı, seçim ve temsil ilkesi doğduktan sonra ortaya çıkmıştır. Oy hakkının genişlemesiyle ve çağdaş siyasal partilerin siyaset sahnesinde yerini almasıyla birlikte, bugünkü anlamda seçme ve seçilme hakkı doğmuştur. Günümüzde, yasalarda gösterilen şartlara uygun olarak, her vatandaş seçme, seçilme, siyasal etkinlikte bulunma ve halk oylamasına katılma haklarına sahiptir.

Seçme ya da oy hakkı, seçimlerde oy kullanma ile sınırlı değildir. Bazen, temsilcilerin aldığı bir karar, oy verdikleri bir tasarı geçerli olabilmek için halkın oyuna sunulur. Buna "halkoylaması" ya da "referandum" denilmektedir. Böylece, belli konularda halkın düşüncesi öğrenilmiş olur ve halkın siyasal kararlara "doğrudan katılması sağlanır. Temsili demokrasilerde, halk oylaması, sık uygulanan bir yöntem değildir.