Coğrafi Konum

Herhangi bir noktanın dünya üzerinde kapladığı alana coğrafi konum denir. Özel ve matematik konum diye ikiye ayrılır. Bir ülkenin coğrafi konumu o ülkenin tabii beşeri ve ekonomik özelliklerini çok yönlü etkiler.

Özel Konum
Herhangi bir yerin kıtalara denizlere dağ sıralarına boğazlara komşu ülkelere ulaşım yollarına yer altı ve yerüstü kaynaklarına siyasi bloklara göre olan konumu ve yükseklik değerleri özel konumudur.

Özel Konum Ülkelerin
jeopolitik konumunu iklimini nüfusun dağılışını yerleşme şartlarını turizm faaliyetlerini ulaşım imkanını ekonomik faaliyetlerini etkiler.

Türkiye'nin Özel Konumu Ve Sonuçları
Türkiye Asya Avrupa Afrika kıtalarını birbirine bağlayan önemli bir kavşak noktasında kurulmuştur.

Asya –Avrupa arasında bir köprü durumundadır.
Stratejik önemi olan boğazlara sahiptir.
Petrol bakımından zengin ülkelere komşudur.
Asya Avrupa arasındaki en önemli ticaret ve ulaşım yolları Türkiye'den geçer.

Ortalama yükseltisi fazladır ve engebelidir. Bu durum tarım nüfus sanayi ulaşım ve yerleşmeyi etkiler.
Türkiye'nin gerçek yüzölçümü 814.578 km2 izdüşüm yüzölçümü ise 779.452 km2dir. Aradaki fark ülkemizin yüksek ve engebeli olmasından kaynaklanır.

Not
Bir yerin gerçek yüzölçümü ile izdüşüm yüzölçümü arasında fark fazla ise o yer engebelidir. Fark az ise düzlüktür.

Matematik Konum 
Bir yerin enlem ve boylamlara göre dünya üzerindeki yeridir. Bir başka ifade ile Ekvator'a ve Greenwich ‘e göre konumudur.

Örneğin
Türkiye 36° -42° kuzey enlemleri ( paralelleri ) ile 26°-45° doğu boylamları (meridyenleri) arasındadır.

Yerküre'nin Koordinatları
Paraleller
Ekvatora paralel olarak 1°lik Açı aralıklarıyla çizildiği varsayılan dairelerdir.

Özellikleri
Başlangıç paraleli Ekvator'dur ve en büyük paralel dairesidir (40.076km). Dünyanın şeklinden dolayı Kutuplara gidildikçe çevre uzunlukları azalır.
Birer derece aralıklarla geçerler.
90 tanesi Güney 90 tanesi Kuzey Yarımküre'de olmak üzere toplam 180 tanedirler.

İki paralelin arasındaki uzaklık her yerde 111 km dir.
Paralellerin derecesi kuzey ve güneye doğru artar.

Paralel farkı ile uzaklık hesaplanabilmesi için bize verilen merkezler aynı meridyen üzerinde olmalıdır. Farklı meridyen yaylarında olduğunda açı farkı ortaya çıkar ve iki paralel arası 111 km den daha fazla olur.
Paralel farkı bulunurken verilen merkezler aynı yarımkürede ise büyük olan enlem derecesinden küçük olan çıkarılır. Farklı yarımkürede olurlarsa enlem dereceleri toplanır.

A-B=?
50-20=30 paralel farkı

30 x 111= 3330 km

E-D=?

35-15=20 paralel farkı

20x111=2220 km

B+D=?

20 +15=35 paralel farkı

35 x 111=3885 km

Boylam Ve Etkileri
Herhangi bir noktanın başlangıç meridyenine olan uzaklığının açı cinsinden değeridir.

Etkileri
Boylamın tek etkisi yerel saat farkları oluşturmasıdır.

Yerel Saat
hesaplamaları

Yerel Saat
Bir yerin kendine özgü saatidir. Güneşin ufuk çizgisindeki konumuna göre belirlenir. Güneş ufuk çizgisinde en yüksek konuma geldiğinde o yerin yerel Saati 12:00 dır. Cismin gölgesi en kısadır.

Aynı yarım kürede ise büyük olan meridyen derecesinden küçük olan çıkarılır. Farklı yarım kürelerde ise toplanır. A-B=?
25-10= 15° Meridyen farkı

15x4= 60 dk

E-D=?
8-5= 3º Meridyen farkı

3x4= 12 dk

B+E=?
10+8= 18° Meridyen farkı

18x4= 72dk=1:12

Not
Dünyamız kendi ekseni çevresinde batıdan doğuya doğru döndüğü için doğudaki bir merkezde güneş erken doğar erken batar. Batıdaki bir merkezde ise geç doğar geç batar. Sonuçta doğudaki bir meridyenin yerel saati her zaman daha ileridir.